Czy na Ziemi zabraknie piasku?

W przeciwieństwie do wody, piasek NIE JEST uznawany przez rządy i przemysł za kluczowy zasób strategiczny, co zdaniem ONZ musi się szybko zmienić.

Na przestrzeni ostatnich 20 lat zużycie piasku zwiększyło się TRZYKROTNIE.

Najnowszy raport ONZ informuje: rocznie wydobywamy 50 mld ton piasku i żwiru. To ilość, która pozwoliłaby zbudować wokół Ziemi mur wysoki na 27 i szeroki na 27 metrów. To także 2x więcej niż łączna masa piasku niesiona przez wszystkie rzeki świata. I więcej niż przyroda jest w stanie odtworzyć.

Tymczasem życie miast zależy od piasku – jest niezbędny m.in. do produkcji betonu, który – uwaga! odpowiada już za 8% globalnych emisji CO2.
Najostrzejsza rywalizacja o piasek toczy się obecnie w Azji, gdzie młode państwa szybko rosną. Tylko między 2011 a 2013 (3 lata!) Chiny zużyły więcej betonu niż USA w całym XX w.

Gdzie jeszcze znajdziemy piasek?

– jest w naszych oknach, butelkach, talerzach, mikroczipach, okularach, paście do zębów, asfalcie, kremach, telewizorach, komputerach, bateriach słonecznych i smartfonach. Potrzebujemy go, by filtrować wodę, oczyszczać metale, wypalać cegły, uszlachetniać wino…

Ale przecież na pustyni jest tyle piasku…

Niestety to nie takie proste. Ziarna piasku z pustyni są zbyt okrągłe, zbyt sypkie i “szlachetne”; nie nadają się do stosowania w budownictwie.
Ponieważ z dostępnych zasobów piasku ogołocono już większość najważniejszych rzek, obecnie szukamy go na dnie oceanów i mórz (z Bałtykiem włącznie). Słynny jest “Junyang 1”, chiński statek-pogłębiarka, który jest w stanie wydobywać materiał nawet z 90 metrów.

Wiąże się to z destrukcją środowiska wodnego: wraz z piaskiem, zasysane (i zabijane) są niezliczone organizmy niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania oceanów. Efekt? Zmiana ruchów wód, prądów, niszczenie wybrzeży, raf…

Mafie piaskowe

Wg ustaleń ONZ, mafie piaskowe obecne są w Indiach, Kambodży, Chinach, Kenii, Meksyku, Sierra Leone, Wietnamie. Przypominają typowe organizacje przestępcze – zmuszają ludzi do niewolniczej pracy, korumpują urzędników i policjantów, zastraszają dziennikarzy i aktywistów, zabijają “niewygodnych”.

Najgorsza sytuacja panuje w Indiach, gdzie giną politycy, aktywiści, ekolodzy, policjanci. Uważa się, że od 2020 roku ponad 400 osób – w tym urzędnicy państwowi – zginęło tam w wyniku przemocy i wypadków związanych z wydobyciem piasku. Zbrodnie dokonywane są nieraz ze szczególnym okrucieństwem, głośne były przypadki ofiar przemielonych lub zmiażdżonych ciężkim sprzętem do wydobycia piasku.

Czy grozi nam wojna o piasek?

Jednym z najbardziej konfliktogennych obszarów świata jest dziś Morze Południowochińskie – i ma to związek z piaskiem. Chińskie statki zasysają z dna piach i transportują bloki skalne, a następnie usypują z tego nowe wyspy. Te lądowe przyczółki mają znaczenie militarne, ale i wiążą się z ogromną degradacją środowiska.

Co możemy z tym zrobić?
Korzystać mądrze, jak ująłby to Dumbledore. A oprócz tego:

• zaostrzyć międzynarodowe prawa dot. wydobycia piasku
• ograniczać konsumpcję
• recyklingować cement
• szukać zamienników
• wprowadzać idee gospodarki cyrkularnej i drugiego obiegu gdzie tylko się da
• inwestować w nowe technologie.

Przykład? W Japonii, znanej z wylewania olbrzymich ilości betonu, w 1990 roku zakazano wydobycia piasku i opracowano alternatywne metody produkcji drobnego kruszywa budowlanego poprzez miażdżenie odpadów z kamieniołomów.

Nadzieję daje także koncepcja uzupełniania betonu plastikiem z recyklingu

Dr John Orr, wykładowca konstrukcji betonowych na Uniwersytecie Cambridge wykazał, że plastikiem można zastąpić do 10% piasku w betonie, przy zachowaniu tej samej wytrzymałości i trwałości. Uważa on, że gdyby w całych Indiach zaczęto stosować tworzywa sztuczne do produkcji betonu, można by zaoszczędzić 820 mln ton piasku rocznie.

Do podobnych wniosków doszła australijska firma Fibercon, która opracowała technologię, w której do zbrojenia betonu zamiast tradycyjnej siatki stalowej wykorzystuje się plastik z recyklingu – rozwiązanie jest już stosowane w chodnikach dla pieszych.

Więcej w temacie piasku możesz posłuchać tu:

Źródło: 
https://www.nature.com/articles/d41586-019-02042-4
https://www.nature.com/articles/s41598-019-53804-z
https://www.unep.org/news-and-stories/press-release/rising-demand-sand-calls-resource-governance
https://www.bbc.com/future/article/20191108-why-the-world-is-running-out-of-sand
https://www.newsweek.pl/swiat/brak-piasku-wojny-o-piasek-do-budowy/1thwd3s
https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/swiat/1680188,1,dlaczego-swiat-zaczal-bic-sie-o-piasek.read
https://forsal.pl/biznes/ekologia/artykuly/8181813,na-swiecie-moze-zabraknac-piasku.html
https://www.bbc.com/news/business-57832425
https://www.bbc.com/news/business-50629100
https://www.theguardian.com/cities/2017/feb/27/sand-mining-global-environmental-crisis-never-heard
https://www.bbc.com/news/world-asia-india-50386515
https://www.bbc.com/news/business-45893549
https://www.forbes.com/sites/lauriewinkless/2019/08/22/were-running-out-of-sand-and-cities-are-to-blame/?sh=58f4b1771240
https://amp-theguardian-com.cdn.ampproject.org/c/s/amp.theguardian.com/environment/2022/apr/26/50bn-tonnes-of-sand-and-gravel-extracted-each-year-finds-un-study?fbclid=IwAR2Xkr4A2FKwxvHsn0MX-cfJsPR1DqP3BVPVAxd4X-m-9p2FuRLU55SOXsw
https://www.channel4.com/news/how-concrete-use-could-destroy-global-climate-goals